Холбоо барих

Танилцуулга

УИХ-ын гишүүн Н.Учрал СХД-т бие төлөөлөгчийн газар байгууллаа
УИХ-ын гишүүн Н.Учрал СХД-т бие төлөөлөгчийн газар байгууллаа

УИХ-ын гишүүн Н.Учрал Сонгинохайрхан дүүргийн иргэд сонгогчидтойгоо хийх анхны уулзалтаа 8 сарын 26 ны өдөр Чингис Соосэ олон улсын их сургуулийн урд талбайд хийлээ. Уулзалтад тус дүүргийн 18,19,23,27,29 дүгээр хорооны иргэд оролцлоо. 

 

Тэрээр уулзалтыг нээж хэлсэн үгэндээ “Надад итгэл хүлээлгэж УИХ-д сонгосныг өндөр үүрэг хариуцлага гэдгийг ойлгож байгаа ба Сонгинохайрханчууддаа чин сэтгэлээс талархаж байна. Шинэ парламент нийгэм эдийн засгийн амаргүй нөхцөлд ажлаа эхлүүлж байна. Бидэнд эдийн засгийг тогтворжуулах, ард иргэдээ ажлын байраар хангаж, орлоготой болгох, хувийн хэвшлийн бизнесийг дэмжих, томоохон төслүүдийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулахын зэрэгцээ хүнээ хөгжүүлэх, төр хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааг сайжруулах, шаардлага тулгарч байна.” гэлээ. 

Тус уулзалтаар Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Учрал өөрийн бие төлөөлөгч Н.Ганхуягийг танилцуулж, төлөөлөгчийн газраа нээсэн бөгөөд иргэд сонгогчидтойгоо ойр ажиллах хүсэлтэй буйгаа илэрхийлсэн.  Мөн уулзалтын үеэр Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Учрал Ерөнхий боловсролын сургуулийн хичээлийн жил эхлэж байгаатай холбогдуулан өөрийн сонгогдсон тойргийнхоо амьдралын төвшин доогуур өрхийн 500 хүүхдэд хичээлийн хэрэглэл гардууллаа.



УИХ-ын гишүүн Н.Учрал 62-р сургуулийн нээлтэд оролцож үг хэллээ
УИХ-ын гишүүн Н.Учрал 62-р сургуулийн нээлтэд оролцож үг хэллээ

УИХ-ын гишүүн Н.Учрал СХД-ийн ерөнхий боловсролын 62 дугаар дунд сургуулийн нээлтэд оролцож үг хэллээ. Тэрээр нээлтэд боловсролын байгууллагын тулгамдаж буй асуудал болон цаашдын бодлогын талаар ярьжээ.

Манай улсын хэмжээнд нэн тулгамдаж буй асуудал болсон сургууль, цэцэрлэгийн хүрэлцээний асуудал хичээлийн шинэ жилийн нээлтэн дээр ч хөндөгдсөөр байна. УИХ-ын гишүүн  Учралын хувьд боловсролыг эрхэмлэгч оюунлаг хүн гэдгээр нь сонгинохайрханчууд үнэлдэг гэж хэлж болно.  Тэрээр өнөөдөр ерөнхий боловсролын 62 дугаар сургуулийн нээлтэнд хэлсэн үгэндээ өнөөдөр боловсролын салбарт сургууль, цэцэрлэгийн багтаамж хүрэлцээ муутай байгаагаас үүдэн монголын ирээдүй болсон хүүхдүүд  сурах эрхээ бүрэн дүүрэн эдлэж чадахгүй байна гэдгийг хэлсэн. Гэхдээ  МАН-ын мөрийн хөтөлбөрт сургууль бүрийг 2 ээлжээр хичээллүүлдэг болно. Сургууль, цэцэрлэгийн барилга байгууламжийн тоог нэмэгдүүлнэ гэх амлалтандаа хүрэхийн төлөө УИХ болон ЗГ хичээн ажиллах болно  гэдгийг тодотгож байсан юм. Мөн тэрээр тус сургуулийн нээлтэнд хүрэлцэн ирж оролцсон сургуулийн нийт сурагчид, эцэг эхчүүд, багш ажилчдад боловсролын салбарын цаашдын бодлогын талаар баримтлах, чиглүүлэх бодлогыг ярьж танилцуулсан юм.

62 дугаар сургуулийн хувьд бол 2000 гаруй хүүхдийн хүчин чадалтай. Харин өнөөдөр манай улсын боловсролын салбарт тулгамдаж байгаа гол асуудал болсон сургууль, цэцэрлэгийн хүрэлцээний хомсдлоос үүдэн энэ хичээлийн жилд л гэхэд 4000 гаруй хүүхдийг боловсрол эзэмшүүлэхээр ийнхүү хичээлийн шинэ жилийн нээлтээ хийлээ.


Улсын Их Хурлын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны гишүүн Н.Учрал, О.Баасанхүү нар Дархан-Уул аймагт ажилалаа
Улсын Их Хурлын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны гишүүн Н.Учрал, О.Баасанхүү нар Дархан-Уул аймагт ажилалаа

Улсын Их Хурлын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны 2016 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 02 дугаар тогтоолоор байгуулагдсан Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай хуулийн хэрэгжилт, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн сурч боловсрох, нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамрагдах, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ авах талаар холбогдох хууль, тогтоомжийн хэрэгжилтийн байдал, Ерөнхий боловсролын тусгай хэрэгцээт сургуулиудын үйл ажиллагаатай газар дээр нь очиж танилцан цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар санал боловсруулж, тус Байнгын хороонд танилцуулах үүрэг бүхий ажлын ахлагч, Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Учрал, О.Баасанхүү нар 2016 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдөр Дархан-Уул аймагт ажиллалаа.

Ажлын дэд хэсгийн бүрэлдхүүнд тус Байнгын хорооны Ажлын алба, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны холбогдох ажилтнууд ажиллав.

Тус Ажлын хэсэг Дархан-Уул аймгийн “Энэрэл” цогцолбор сургууль, аймгийн 7 дугаар цэцэрлэгийн үйл ажиллагаатай газар дээр нь танилцаж, тухайн цэцэрлэг, сургуулиудын багш, ажилтнууд, эцэг эхийн төлөөлөлтэй уулзлаа.

“Энэрэл” цогцолбор нь 1992 онд 500 сурагчийн суудалтай тусгай хэрэгцээт боловсрол олгохоор 1992 онд 500 сурагчийн суудалтай байгуулагдсан бөгөөд 1995 оноос эхлэн ердийн сургалттай ангиудад элсэлт авч ерөнхий эрдмийн суурь боловсрол эзэмшүүлж иржээ.

1998-1999 оны хичээлийн жилээс Дархан-Уул йймгийн Засаг даргын 51 тоот захирамжаар нийгмийн эмзэг бүлгийн хүүхдэд асрамж халамж, үйлчилгээ үзүүлэх дотуур байртай ердийн ба тусгай хэрэгцээт сургалттай “Энэрэл” цогцолбор болж, сургалт, халамжийн үйлчилгээ үзүүлдэг болжээ. Түүнчлэн 2010-2011 оны хичээлийн жилээс аймгийн Засаг даргын захирамжаар Ерөнхий боловсролын бүрэн дунд боловсрол олгох, Тусгай хэрэгцээт боловсрол олгох, Мэргэжлийн анхан шатны боловсрол олгох цогцолбор сургууль болгож өөрчлөн зохион байгуулсан байна.

Одоогоор тус сургуульд тусгай хэрэгцээт боловсрол олгох 3 ангид 37 хүүхэд хамруулан сургаж байгаа бөгөөд хөгжлийн бэрхшээлтэй 18 хүүхдийг ердийн ангид хамруулан боловсрол эзэмшүүлж байна. Тус сургуулийн хувьд тусгай хэрэгцээт боловсрол олгох ангиудад хувьсах зардал ердийн сургуулиудын адил олгогддог, багшлах боловсон хүчин дутагдалтай, дохионы хэлний нэг багштай, багшийн цалин хөлс, туслах багш, эмч, сэргээн засалчийн орон тоо батлагдаагүй, төсөв хүндрэлтэй байгаа талаар цогцолборын захирал танилцууллаа. Ажлын хэсэг энэ асуудлыг 2017 оны улсын төсөвт тусгуулах талаар анхаарч танилцуулахаар боллоо. Мөн тус сургуулийн дотуур байранд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүд, хараа хяналтгүй эмзэг бүлгийн хүүхдүүдийг нэг дор байрлуулан байлгаж байгаа нь хамгийн тулгамдсан асуудал тул Ажлын дэд хэсгийн ахлагч, Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Учрал аймгийн удирдлагад дээрх асуудлыг орон нутгийн хэмжээнд яаралтай шийдвэрлэх талаар арга хэмжээ авч ажиллах талаар үүрэг өглөө.

Дархан-Уул аймагт нийтдээ хөгжлийн бэрхшээлтэй 473 хүүхэд байгаа бөгөөд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг судалгаа мэдээллийн санд тулгуурлан энгийн хүүхдийн дунд сурч боловсрох, хөгжүүлэх, нийгэмшүүлэхэд үйл ажиллагаагаа чиглүүлэн ажиллаж байгаа сайн туршлагуудтай Ажлын хэсэг танилцлаа.

Цаашид тусгай хэрэгцээт боловсрол олгох ангиудад шаардлагатай хувьсах зардал, багш, туслах багшийн цалин хөлстэй холбоотой зардлыг улсын төсөвт тусгуулах талаар анхаарч ажиллахаа Ажлын хэсгийн гишүүд илэрхийллээ. Мөн аймгийн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн “Хөгжлийн төв” нь нөхөрлөл хоршоо байгуулан үйлдвэрлэл эрхэлж байгаатай танилцаад энэ талаар дэмжиж ажиллахаар боллоо.


УИХ-ын гишүүн Н.Учрал тойргийнхоо иргэдтэй уулзалт хийлээ
УИХ-ын гишүүн Н.Учрал тойргийнхоо иргэдтэй уулзалт хийлээ
 2016 оны 09 дүгээр Улаанбаатар хот Сарын 30-ны өдөр Сонгинхайрхан дүүрэг Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Учрал 2016 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 18, 19, 23,27,29 -р хорооны иргэдтэй уулзалт хийлээ. Тус уулзалтаар өнгөрсөн хугацаанд буюу УИХ гишүүний тангараг өргөснөөс хойш хийж буй ажлаа тайлагнасан бөгөөд иргэд, төрийн байгууллагаас ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу СХД-ийн 23, 27-р хорооны замын нөхцлийг сайжруулах, 92-р цэцэрлэгийн өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг хангуулах, Москва хорооллын 9-р байрны гадна фасадыг засварлах зэрэгт анхаарал хандуулж холбогдох байгууллагуудад уламжлан шийдвэрлүүлэх арга хэмжээг авсан байна. Уулзалтын үеэр УИХ-ын 2016 оны ээлжит бус чуулганы үеэр баталсан хууль, УИХ-ын тогтоолуудын талаар мэдээлэл өгч, иргэдтэй санал солилцсон. Тэрээр УИХ-ын 2016 оны намрын ээлжит чуулган эхлэхээс өмнө иргэд сонгогчидтой уулзалт хийж санал бодлыг нь сонссон бөгөөд иргэдээс ирүүлсэн саналыг өөрийн ажлын төлөвлөгөөнд тусгаж онцгой анхаарал хандуулахаа илэрхийлсэн болно. 
УИХ-ын гишүүн Н.Учрал зам гүүрний ажилтай танилцав
УИХ-ын гишүүн Н.Учрал зам гүүрний ажилтай танилцав
2016оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр УИХ-ын гишүүн Н.Учрал тэргүүтэй албаны хүмүүс Толгойтын эцэс хүртэлхи зам гүүрний ажилтай танилцлаа. Төсвийн хүрээнд НИТХ дарга Ц.Сандуйтай ярилцаж нийслэлийн төсвийн тодотголд оруулахаар боллоо. 2 Гүүрний ажлыг энэ бямба, ням гарагт хүлээлгэн өгч зорчих хэсгийн замыг нээхээр боллоо. 
Танилцах ажлын хүрээнд тэрээр "Иргэд сонгогчид маань уул өгсөж гэртээ харьдаг, эмнэлэг, гал командын машин хүрэх газраа цагтаа очиж чаддаггүй, усны машинууд худагтаа очиж чадахгүй буцдаг гэх мэт асуудлууд шийдэгдэж байгаад баяртай байна". 2017 онд замын ажлыг бүрэн дуусахын төлөө хичээж ажиллах болно гэжээ. 
УИХ-ын гишүүн Н.Учрал өөрийн сонгогдсон тойрог болох Сонгинохайрхан дүүргийн 23 дугаар хорооны хүчдэлийн уналттай гудамжууд дээр ажиллаж эхэлжээ.
УИХ-ын гишүүн Н.Учрал өөрийн сонгогдсон тойрог болох Сонгинохайрхан дүүргийн 23 дугаар хорооны хүчдэлийн уналттай гудамжууд дээр ажиллаж эхэлжээ.
Тэрээр иргэдийн хүсэлтийн дагуу удаан хугацаанд шийдэгдээгүй хүлээгдэж байсан 23-р хорооны Хангайн 35,39,41,45,43,49,53-р харанхуй гудамжуудыг гэрэлтэй болгох ажлыг эхлүүллээ. "Энержи тех прогресс" ХХК-ны хамт олон хийж гүйцэтгэж хүлээлгэн өгчээ. 
Мөн өвлийн цагт цахилгаан дулааны шөнийн тарифийн "0"-лээ ч хүчдэлийн уналттай айл өрхүүр шаардлагатай цахилгаан хангамжийг хэрэглэж чаддаггүй. Ийм улсын төсөв суулгаж янзлуулах арга хэмжээг авна гэдгээ хэлж байв.
Арбитрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн талаар нээлттэй хэлэлцүүлэг өрнүүлэв.
Арбитрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн талаар нээлттэй хэлэлцүүлэг өрнүүлэв.

УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хороо, Хуульчдын холбоотой хамтран “Арбитрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл” хэлэлцүүлгийг Хууль зүйн үндэсний хүрээлэнд зохион байгууллаа.

Хэлэлцүүлгийг УИХ-ын гишүүн Н.Учрал нээж, одоогийн хүчин төгөлдөр үйлчилж буй Арбитрын тухай хуулийг Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын загвар хуульд нийцүүлэн боловсруулсан боловч өнөөг хүртэл Монгол Улсын Арбитрын шийдвэрийг олон улсад хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа нь Арбитрын тухай хуулийг шинэчлэн баталж, өөрийн оронд нутагшуулах шаардлага үүсээд байгаа нотолж байна хэмээн хэлсэн үгэндээ онцоллоо.

Мөн Арбитрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг өөрийн орны онцлог, Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Олон улсын худалдааны эрх зүйн комиссын Олон улсын худалдааны Арбитрын тухай загвар хуульд нийцүүлэн, шинэчлэн баталснаар Монгол Улс дахь Арбитрын үйл ажиллагаа, олон улсын стандартад нийцэх алхам бүрдэж өгөх бөгөөд өндөр түвшний Арбитрчдыг бэлтгэх, Монгол дахь гэрээний маргааныг заавал гадаадын Арбитрын байгууллагад бус дотоодын Арбитраар шийдвэрлүүлэх боломжийг бүрдүүлэх, Арбитрт итгэх олон нийтийн итгэлийг нэмэгдүүлэх, шүүхээр хэрэг хянан шийдвэрлүүлэх ачааллыг бууруулах чухал ач холбогдолтой гэж УИХ гишүүн Н.Учрал үзэж байна.

Н.Учрал: “Стэнд бай” хөтөлбөрт хамрагдсанаар төсөв сахилга баттай болно
Н.Учрал: “Стэнд бай” хөтөлбөрт хамрагдсанаар төсөв сахилга баттай болно
-Та бол УИХ-ын шинэ гэх тодотголтой гишүүдийн нэг. Ээлжит бус чуулганаар хэлэлцсэн гол асуудал нь төсвийн тодотгол болон татвар нэмэх явдал байсан. Гэтэл шинэ, залуу гишүүдийн цөөнгүй нь Засгийн газрын саналыг дэмжихгүй, зарим тохиолдолд бүр шүүмжлэлтэй хандаж байсан нь намынхаа эсрэг дуугараад байгаа мэт харагдсан . Ер нь анхнаасаа зарчмын байр сууриа шууд илэрхийлээд явах бодолтой байгаа юу?
 
-Мэдээж бүлэг дээр эхлээд асуудлыг ярина. Дараа нь Байнгын хороон дээр дахин саналаа хэлж, хэлэлцэнэ шүү дээ. Ингээд чуулган руу асуудлыг оруулахад нэгдсэн байр суурьтай явах нь зөв л дөө. Өөрөөр хэлбэл, тэнд багийн тоглолт явж байгаа. Шийдвэр хамтынх байдаг учраас хариуцлагыг ч хамтдаа үүрэлцэж явах учиртай. Тэр утгаараа бие даасан үзэл бодол илэрхийлээд явах нь зохимжтой биш л дээ. Миний хувьд намынхаа бодлого шийдвэрийг ерөнхийд нь дагаад явна.
 
Бүлэг дээр ч өөрийн байр сууриа илэрхийлдэг. Гэхдээ ээлжит бус чуулганы үеэр Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах болон төрийн албан хаагчийн 36 сарын тэтгэмж, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нэмэх гэх мэтийг дэмжих боломжгүй гэдгээ илэрхийлж байсан. Одоо ч энэ байр суурин дээрээ байна. Өргөн утгаараа бол намынхаа бодлого шийдвэрийг дагаж явалгүй яахав.
 
-Шинэ, залуу гишүүний хувьд цаашид ямар зарчмаар, хэрхэн ажиллах бодолтой байгаа вэ?
 
-Өөрийнхөө үндсэн чиглэлийг л барьж ажиллана. Би өөрөө эрх зүйч мэргэжилтэй, Хууль зүйн байнгын хороонд харьяалагдаж байгаа. Эрх зүйч хүнийхээ дуу хоолойг илэрхийлж ажиллана л гэсэн бодолтой байна. Угаасаа УИХ хууль тогтоох байгууллага учраас мэргэжлийн болж төлөвших шаардлагатай л гэж хардаг.
 
-Чуулганы завсарлагаанаар ямар ажил амжуулав. Мэдээж, тойрогтоо очиж ажилласан байх?
 
-Засгийн газрын 2016-2020 оны мөрийн хөтөлбөрийг ард иргэд буюу тойргийнхоо сонгогчдод танилцуулах ажлыг хийлээ. УИХ, Засгийн газрын зүгээс ямар хуулийг баталж, ямрыг нь буцаасан бэ гэдгийг ойлгуулж таниулахыг зорьсон. Ингэхгүй бол ард иргэдийн дунд буруу ташаа ойлголт түгэж, төөрөгдөл үүссэн байдалтай байна. Иргэдийн дунд үүссэн төөрөгдлийг засч залруулах нь тухайн тойргоос сонгогдсон хууль тогтоогчдын ажил учраас энэ үүргээ гүйцэтгэлээ. Гэхдээ миний хувьд УИХ-ын гишүүний бие төлөөлөгчийн газрыг Сонгинохайрхан дүүргийн XXI болон XVII хороонд байгуулаад багагүй хугацаа өнгөрч байна. Тэнд долоо хоног бүрийн мягмар гаригт иргэд сонгогчдыг хүлээж авч уулздаг.
 
Тэгэхээр намайг уулзалт хийхээс өмнө манай тойргийн сонгогчид ерөнхийдөө тодорхой мэдээлэлтэй болсон байсан гэсэн үг. Цаашдаа дүүргийн Засаг даргын тамгын газартай хамтарч ажиллах бодолтой байна. Ялангуяа 2017 оны төсөв дээр дүүргийнхээ бодит байдлыг танилцуулж, тодорхой санал санаачлага оруулахаар УИХ-ын бусад гишүүнтэйгээ ярилцаж байна.
 
-Сонгинохайрхан дүүрэг энэ удаад УИХ-д харьцангуй олон төлөөлөлтэй болсон учраас төсөв хөрөнгөнөөс авахуулаад нөхцөл байдал дээшилнэ гэсэн хүлээлт аргагүй байгаа байх л даа?
 
-Манай дүүрэгт хүн ам маш их төвлөрсөн атлаа татварын орлогод хөрөнгө нэмэрлэдэг аж ахуйн нэгж харьцангуй бага. Тиймээс нэг хүнд ногдох төсвөө зориулалтаар нь зарцуулж чадахгүй байгаа тал бий. Өмнө нь Октябрийн район гэж байхад нь механикаар хувааснаас болж өнөөдрийн нөхцөл байдал үүсчихсэн. Өөрөөр хэлбэл, энэ дүүрэгт ямар нэг байдлаар нийгэм, эдийн засгийн тооцоолол хийж чадаагүй. Тийм учраас төсвийн орлогыг бүрдүүлэхэд нийслэлтэйгээ нягт хамтарч ажиллах шаардлагатай байна. Өнөөдөр энэ дүүрэгт амьдарч байгаа ард иргэдэд төрийн үйлчилгээний хүртээмж очих нь бага байна. Энд дүүрэгт шилжилт хөдөлгөөн маш хурдацтай өрнөж байгаа юм. Тухайлбал, хүн амын тоо өнөөдрийн байдлаар 310 мянгад хүрчихээд байна шүү дээ.
 
Тэгэхээр төсөв дээрээ нэмэлт тодотгол хийлгэх шаардлагатай. Мөн манай дүүрэгт улсын үйлдвэрийн газрыг олноор байгуулж, үйл ажиллагаа явуулснаар татварын орлогоо бүрдүүлэх боломж бололцоог бүрдүүлэх хэрэгтэй байна. Мэдээж энэ удаад чамгүй боломж гарсан. Өөрөөр хэлбэл, энэ дүүргийг УИХ-д зургаан гишүүн, нийслэлийн ИТХ-д есөн хүн төлөөлж байна. Тиймээс энэ дөрвөн жилд Сонгинохайрхан дүүрэгт харьцангуй дэвшил гарах байх гэсэн хүлээлт байгаа нь үнэн. Үүний эхлэл болгож, дүүргийн шинэ Засаг дарга ажлаа нэлээд оюунлаг байдлаар эхлүүлснийг талархалтай хүлээж авсан.
 
Тодруулбал, гадаадын хөрөнгө оруулалт, төсвийн эрх зүйн зохицуулалт, бизнесийн орчны талаар өргөн хүрээтэй хэлэлцүүлэг хийж, холбогдох хүмүүст нь чиглэл өгч, тэдний дуу хоолойг сонссон уулзалтыг хийсэн. Бид эхлээд бодит нөхцөл байдлаа харж оношоо тогтоосноор шийдлээ олно гэж үздэг. Ямар ч байсан 2017 оны төсвийн хүрээнд Сонгинохайрхан дүүргийн нөхцөл байдал өөр төвшинд очно гэдэгт итгэлтэй байгаа.
 
-УИХ-ын намрын чуулган өнөөдөр нээлтээ хийнэ. Хамгийн түрүүнд ирэх оны төсвийн төслийг хэлэлцэхээр байгаа. Төсөв дээр та ямар зарчим баримтлах вэ?
 
-2017 оны төсвийн төсөөлөл ороод ирчихсэн байна. Миний хувьд тойргийнхоо асуудлыг тусгуулахын төлөө зорино. Ялангуяа цэцэрлэгийн хүрэлцээ болон нийгмийн даатгалын хэмжээг нэмэгдүүлэхэд түлхүү анхаарна. Ерөнхийдөө ирэх оны төсөв хүн рүүгээ түлхүү чиглэнэ гэж ойлгох хэрэгтэй. Ямар ч байсан эхний ээлжид төсөөллөөр орж ирсэн Сонгинохайрхан дүүрэгтэй холбоотой саналуудаа хамгаалж, батлуулахын төлөө ажиллана даа.
 
Товчоор дүгнэвэл, эдийн засгийн хүндрэлтэй энэ цаг үед ард иргэд рүүгээ бүрэн чиглэсэн төсөв болох байх гэж найдаж байгаа. Ээлжит бус чуулганаар дэмжигдээгүй ч ирэх оны төсөв дээр зарим татварыг нэмж магадгүй гэх болгоомжлол олон нийтийн дунд их байжээ. Чуулганы завсарлагааны хугацаанд тойрогтоо ажиллах үеэр энэ нь анзаарагдсан. Ямар ч байсан Засгийн газар 2017 оны төсөвт татвар нэмэхгүй гэдгээ албан ёсоор зарласан болохоор эргэлзэх зүйлгүй болсон болов уу.
 
-Ээлжит бус чуулганы үр дүнг та хэрхэн дүгнэсэн бэ. Татвар нэмэх талаар хөндсөн учраас нэлээд сенсаацтай чуулган болчихов уу даа?
 
-Бид ээлжит бус чуулганыг үнэхээр амаргүй нөхцөл байдалд хийсэн. Гэхдээ УИХ үүргээ биелүүлсэн гэж ойлгож байгаа. Яагаад гэвэл бид иргэдийн эрхийг хөндөх, учир дутагдалтай олон хуулийг буцааж чадсан. Хэдийгээр эрх баригч нам Засгийн газраа байгуулан ажиллаж байгаа ч бид болохгүй зүйлийг нь болохгүй гэдгийг хэлж байсан. Зарим тохиолдолд Байнгын хороон дээр асуудлыг унагаж байсан ч тал бий.
 
Төсвийн алдагдал 4.1 их наядад хүрсэн байгаа нь цаашдаа үнэхээр амаргүй нөхцөл байдал үүснэ гэсэн үг. Тийм учраас гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг татах, баялаг бүтээгчдийг дэмжих ажлыг сайн зохион байгуулах шаардлагатай байна. Ялангуяа ард иргэдийнхээ халаас руу орсон буюу нийгмийн даатгалын шимтгэл, татвар нэмэх зэргийг би анхнаасаа дэмжээгүй. Засгийн газрын дэргэд Гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг дэмжих зөвлөл байгуулан ажиллах болсныг дэмжиж байгаа.
 
Ингэхгүй бол өнгөрсөн хугацаанд Монголд үйл ажиллагаа явуулж байгаа гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг шахах тохиолдол нэлээд байсан юм билээ. Тиймээс Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдаар ахлуулсан ажлын хэсэг гараад шалгаж нягталж байна.Өөрөөр хэлбэл, гаднын хөрөнгө оруулагчдад таатай орчин бий болгохын төлөө ажиллаж байгааг маш зөв зүйтэй гэж харж байгаа. УИХ угаасаа Засгийн газрын үйл ажиллагаанд хяналт тавих ёстой. Харин бид хууль тогтоомж боловсруулж, хэрэгжүүлэх, түүнийгээ олон нийтэд тайлбарлан таниулах чиг үүргээ алдаж болохгүй. Нэг ёсондоо байр байрандаа байх ёстой л гэж үздэг.
 
-Өнгөрсөн парламентын үед Монгол Улс 4-5 төсөвтэй болсон буюу төсвийн сахилга бат бүрэн алдагдсан гэсэн дүгнэлтэд хүрээд байгаа. Харин АН-ынхан төсвийг олон салгасан зүйл байхгүй гэх тайлбарыг хийсээр байгаад ямар хариулт өгөх вэ? -Энэ бол хэдийнэ олон нийтэд ил болчихсон зүйл. Монгол Улс нэг л төсөвтэй байх ёстой байтал үнэхээр л өнгөрсөн дөрвөн жилд 4-5 салгачихсан байсан шүү дээ. Ганцхан жишээ татахад, УИХ төсөв баталдаг атал Засгийн газар нь өөрсдөө санаачлаад “Сайн” нэртэй хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлсэн тохиолдол бий.
 
Энэ бол бүр хууль зөрчсөн ноцтой үйл ажиллагаа явуулж ирсний илрэл гэдгийг хэн хүнгүй харлаа. Өнгөрсөн хугацаанд ийм сахилга батгүй байдал газар авсан учраас МАН энэ бүхнийг залруулж, УИХ төсвөө баталдаг үндсэн үүргээ биелүүлэх ёстой л гэж ойлгож байгаа. Түүнээс Засгийн газар нь төсвөө батлаад зарцуулаад явчихдаг юм бол УИХ гэж байхын хэрэг юу байхав дээ.
 
-Манай улс “Стэнд бай” хөтөлбөрт хамрагдах нь тодорхой болж байх шиг байна. Та хувь гишүүнийхээ хувьд энэ хөтөлбөрт хамрагдахыг дэмжих үү?
 
-Миний хувьд энэ хөтөлбөрийг цэвэр хариуцлагын тогтолцоо гэж ойлгож байгаа. Нэг ёсондоо төсөвтөө бид маш их сахилга баттай болно л гэсэн үг. Энэ хөтөлбөрт хамрагдсанаар төсвийнхөө менежментийг олон улсын валютын санд шилжүүлж байгаатай л адил. Манай улс өмнө нь энэ хөтөлбөрт хоёр ч удаа хамрагдаад эдийн засагт маш өндөр үзүүлэлт гарч байсан сайн түүхтэй.
 
Энэ хөтөлбөрт хамрагдаад цаг алдалгүй эдийн засгаа сэргээх шаардлага үүсчихээд байгааг хаана хаанаа ойлгох хэрэгтэй байгаа юм. Тэгээд ч Засгийн газар үйл ажиллагааныхаа мөрийн хөтөлбөрийг эхлээд эдийн засгийн хямралыг даван туулах, цаашлаад өсөлтийг бий болгох гэсэн хоёр чиглэлд хуваасан. Тэгэхээр улс орноо хямралаас гаргахын тулд бололцоотой гэж үзсэн арга хэмжээгээ авах л хэрэгтэй.
 
Өнгөрсөн хугацаанд шинжээчид ажиллаж, нөхцөл байдлаа багагүй судалсан гэж ойлгож байгаа. Нэгэнт татвар нэмэхгүй гэдэг шийдвэрийг гаргасан учраас бид одоо гаднын зээл тусламж, хөрөнгө оруулалтаар төсвийн алдагдлаа нөхөх хэрэгтэй. Ийм байдлаар ажиллана гэдгийг ч Ерөнхий сайд мэдэгдээд байгаа. Цаашилбал, баялаг бүтээгчдээ дэмжих ёстой. Гаднын хөрөнгө оруулагчдын эрх зүйн зохицуулалтыг бүрдүүлж өгөх шаардлагатай байна.

Онцлох арга хэмжээ

Ачааллаж байна ..